Dekret Biskupa Włocławskiego dot. Wielkiego Tygodnia

Dekret o obchodach Świąt Wielkanocnych w stanie epidemii

„Podobnie jak tydzień bierze swój początek i osiąga szczyt w obchodzeniu dnia Pańskiego, który zawsze ma charakter paschalny, tak szczyt całego roku liturgicznego jaśnieje w świętym paschalnym Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego, do którego przygotowujemy się w okresie Wielkiego Postu i które przedłużamy w radości w ciągu pięćdziesięciu dni” (Kongregacja Kultu Bożego, List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu świąt paschalnych z 16 stycznia 1988 r., nr 2). Wielkanoc, stanowiąca centrum roku liturgicznego i obchodzona przez trzy święte dni Triduum Paschalnego nie może zostać przeniesiona na inny termin (zob. Dekret Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 19 marca 2020 roku).

Jednak obchody tegorocznych Świąt będą przebiegały w nadzwyczajnej sytuacji spowodowanej wprowadzeniem przez władze państwowe stanu epidemii i wynikających z niego ograniczeń. Niezależnie od warunków, dla chrześcijanina Wielkanoc jest największym i najważniejszym świętem, do którego należy się właściwie przygotować i głęboko je przeżyć.

Na ten szczególny okres Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła wytyczne dotyczące celebracji liturgii Triduum Paschalnego w krajach dotkniętych epidemią. Na ich podstawie Prezydium Konferencji Episkopatu Polski dokonało adaptacji do warunków w naszym kraju, polecając biskupom diecezji wydanie szczegółowych rozporządzeń.

Mając powyższe na uwadze zarządzam dla całej Diecezji Włocławskiej, co następuje:

• Przygotowując liturgię Niedzieli Palmowej i Triduum Paschalnego należy przestrzegać obowiązku ograniczenia liczby uczestników zgromadzenia liturgicznego według aktualnych wskazań organów państwowych i służb sanitarnych.
• Aby godnie sprawować liturgię najważniejszych dni roku liturgicznego, należy przygotować posługujących przy ołtarzu, ograniczonych do koniecznego minimum i osobę wykonującą śpiewy liturgiczne. Maksymalnie może to być pięć osób. Do posługi nie można dopuścić dzieci i młodzieży przed ukończeniem 18. roku życia.
• Z racji przedłużonej dyspensy od uczestnictwa w niedzielnej Eucharystii (z dnia 25 marca 2020 roku) przypomina się wiernym o potrzebie modlitwy prywatnej i rodzinnej w duchu słów Jezusa Chrystusa: „gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,20). Ta nadzwyczajna sytuacja sprzyja temu, aby nasze rodziny stawały się coraz bardziej domowymi Kościołami. Równocześnie zachęca się do przeżywania celebracji Wielkiego Tygodnia za pośrednictwem dostępnych w mediach transmisji.
• Ponieważ wierni w praktyce będą mogli modlić się w świątyni jedynie poza liturgią, zezwalam, aby w wyznaczonych godzinach kapłani udzielali Komunii Świętej tym, którzy o to poproszą, z wyjątkiem:
  • Wielkiego Piątku, kiedy to Komunii św. można udzielić poza liturgią tylko chorym, którzy o to poproszą.
  • Wielkiej Soboty, kiedy można udzielać Komunii św. poza liturgią jedynie jako Wiatyku.
• Wierni powinni też mieć możliwość przystąpienia do sakramentu pokuty (według wcześniej określonych zasad organizowania miejsca spowiedzi). Dotyczy to zarówno Wielkiego Czwartku, jak i Wielkiego Piątku oraz dnia Wielkiej Soboty.
• Sugeruje się też praktykę żalu doskonałego. Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 960) wyraźnie wskazuje, że w razie niemożliwości fizycznej obecności penitenta stosuje się inne drogi pojednania. Kodeks Prawa Kanonicznego w kan. 916 wskazuje, że zawsze ilekroć istnieje poważna racja i nie ma sposobności wyspowiadania się, wtedy dla usposobienia duszy do stanu łaski wierny „jest obowiązany wzbudzić akt żalu doskonałego, który zawiera w sobie zamiar wyspowiadania się jak najszybciej”. Katechizm Kościoła Katolickiego w nr 1452 objaśnia, że „żal, który wypływa z miłości do Boga miłowanego nade wszystko, jest nazywany żalem doskonałym lub żalem z miłości (contritio). Taki żal odpuszcza grzechy powszednie. Przynosi on także przebaczenie grzechów śmiertelnych, jeśli zawiera mocne postanowienie przystąpienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy tylko będzie to możliwe”. Zawsze należy pamiętać, że uzyskane w ten sposób odpuszczenie grzechów jest związane z obowiązkiem ich wyznania podczas najbliższej możliwej okazji do spowiedzi, pod karą wpadnięcia na nowo w grzech śmiertelny, o ile taki zaistniał.
• We wskazanym czasie w okresie po epidemii, każda z parafii zorganizuje dzień spowiedzi, podczas którego wszyscy, którzy obecnie praktykują akt żalu doskonałego, będą mogli skorzystać indywidualnie z sakramentu pokuty.
• We wszystkich celebracjach należy zrezygnować z uroczystej procesji na wejście i udać się do prezbiterium krótką drogą, zajmując miejsca z zachowaniem wymaganej odległości pomiędzy uczestnikami.
• W dniach, kiedy wierni będą musieli pozostać w domach, bicie w dzwony podczas śpiewu Chwała na wysokości w Mszy Wieczerzy Pańskiej i Wigilii Paschalnej, a także podczas Mszy rezurekcyjnej nabiera szczególnego znaczenia.
• Zezwalam, aby w kaplicach domów zamieszkiwanych przez duchownych, w klasztorach i wspólnotach zakonnych była sprawowana Msza Wieczerzy Pańskiej, wielkopiątkowa liturgia ku czci Męki Pańskiej i Wigilia Paschalna. Zakazuje się uczestniczenia w tych liturgiach wiernym spoza wspólnoty.

NIEDZIELA PALMOWA MĘKI PAŃSKIEJ

• Upamiętnienie wjazdu Pana do Jerozolimy powinno być obchodzone wewnątrz kościoła.
• W Mszy Świętej tej niedzieli przewidziane są trzy formy rozpoczęcia, upamiętniające pamiątkę wjazdu Chrystusa do Jerozolimy: procesja, uroczyste wejście i zwykłe wejście. W tym roku nie wolno stosować formy pierwszej. W kościele katedralnym należy zastosować drugą formę przewidzianą przez Mszał Rzymski, zaś w kościołach parafialnych, oraz w innych miejscach trzecią (wejście zwykłe), w której opuszcza się cały obrzęd pobłogosławienia palm. Należy opuścić pokropienie palm wodą święconą.

WIELKI CZWARTEK – MSZA KRZYŻMA

• Mszę Krzyżma Biskup Diecezjalny będzie sprawował w kościele seminaryjnym św. Witalisa z wąskim gronem księży reprezentujących prezbiterium Diecezji. Wszystkich kapłanów prosi się o duchową łączność.
• Podczas Mszy Krzyżma będzie konsekrowane Krzyżmo i zostaną pobłogosławione oleje, tak jak zwykle. Oleje święte będą mogli odebrać Wikariusze Biskupi dla parafii swojego rejonu, przed południem w Wielki Piątek lub Wielką Sobotę, po wcześniejszym umówieniu terminu z Księdzem Kustoszem Katedry. Następnie Wikariusze Biskupi przekażą oleje Księżom Dziekanom swojego rejonu, a ci Księżom Proboszczom.
• Odnowienie przyrzeczeń kapłańskich odbędzie się w innym terminie, podczas tradycyjnej pielgrzymki duchowieństwa, przewidzianej w tym roku do włocławskiej katedry na dzień 28 maja, o ile ustaną restrykcje związane z zagrożeniem rozprzestrzeniania się wirusa.

ŚWIĘTE TRIDUUM PASCHALNE

WIELKI CZWARTEK – MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ

• Stolica Apostolska udzieliła zgody, aby w Wielki Czwartek każdy kapłan mógł sprawować Mszę Świętą nawet bez udziału wiernych.
• Zgodnie z zaleceniem Stolicy Apostolskiej należy opuścić obrzęd obmycia nóg (mandatum).
• Należy również opuścić procesję z Najświętszym Sakramentem i pozostawić Najświętszy Sakrament w tabernakulum. Można też przenieść Najświętszy Sakrament najkrótszą drogą do przygotowanego ołtarza przechowania (tzw. Ciemnicy), gdzie wierni będą mogli modlić się indywidualnie. W obu przypadkach po Komunii wiernych zostawia się puszkę z Najświętszym Sakramentem na ołtarzu. Po Modlitwie po Komunii wszyscy klękają i śpiewają hymn Sław, języku, tajemnicę. Po jego zakończeniu krótką drogą kapłan przenosi Najświętszy Sakrament do Ciemnicy, a jeżeli się nie urządza, do tabernakulum i zamyka je.

WIELKI PIĄTEK MĘKI PAŃSKIEJ

• Odwołana zostaje wspólna celebracja Liturgii Godzin tradycyjnie odbywająca się we włocławskiej katedrze w godzinach porannych.
• W uroczystej modlitwie powszechnej należy dodać – jako przedostatnie, dziesiąte – okolicznościowe wezwanie o ustanie epidemii oraz za chorych, zmarłych i znajdujących się w sytuacji zagubienia (stosowny tekst w oddzielnym załączniku). Wezwanie ostatnie będzie jedenastym.
• Akt adoracji Krzyża przez pocałunek należy ograniczyć wyłącznie do celebransa.
• Należy zrezygnować z adoracji indywidualnej i wspólnie oddać cześć Krzyżowi, klęcząc na swoich miejscach i śpiewając stosowną pieśń. Po ustaniu epidemii, zostanie rozważona możliwość zorganizowania diecezjalnej uroczystości w Święto Podwyższenia Krzyża Świętego 14 września, w rocznicę wydarzenia „Polska pod Krzyżem”.
• Przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego odbywa się najkrótszą drogą, bez uroczystej procesji, z zachowaniem modlitwy podanej w mszale.
• Wieczorna adoracja Najświętszego Sakramentu w Wieki Piątek może być okazją dla wiernych do przeżywania w odpowiednio małej grupie tajemnicy paschalnej.
• W użyciu powinno być wówczas boczne wejście; należy dołożyć starań, by w świątyni nie przebywało jednocześnie więcej niż 5 osób.

WIELKA SOBOTA

• Odwołana zostaje wspólna celebracja Liturgii Godzin tradycyjnie odbywająca się we włocławskiej katedrze w godzinach porannych.
• Należy umożliwić wiernym adorowanie Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim, przestrzegając jednak wszystkich ograniczeń związanych z epidemią. Tak jak poprzedniego wieczoru, w użyciu powinno być boczne wejście; należy dołożyć starań, by w świątyni nie przebywało jednocześnie więcej niż 5 osób
• Przy Grobie Pańskim nie mogą pełnić warty strażacy ani inne służby.
• W parafiach nie należy organizować poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny (ani w kościele, ani poza kościołem). W tym roku tzw. „święconka” ma mieć charakter liturgii domowej. Przed śniadaniem niedzielnym błogosławieństwo wypowiada ojciec, matka lub inna dorosła wierząca osoba, korzystając z modlitwy, która zostanie podana, albo w zwykły sposób, odmawiając modlitwę przed jedzeniem. Nie używa się wody święconej. Tekst modlitwy (w załączeniu) zostanie udostępniony na stronach internetowych diecezji i parafii oraz w mediach społecznościowych.

ZMARTWYCHWSTANIE PAŃSKIE

WIGILIA PASCHALNA

• Wigilię Paschalną można rozpocząć najwcześniej o godz. 20.00.
• Opuszcza się obrzęd pobłogosławienia ognia i procesję z paschałem. Liturgia rozpoczyna się w prezbiterium przy ustawionym wcześniej paschale. Kapłan przygotowuje paschał tak, jak podano w mszale, a po jego zapaleniu śpiewa się Orędzie wielkanocne.
• Liturgia słowa odbywa się według zwykłego porządku, ze zmniejszoną ilością czytań starotestamentalnych do dwóch, zgodnie z zasadami podanymi w mszale.
• W czasie „Liturgii chrzcielnej” ma być zachowane tylko odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Nie ma pokropienia wodą święconą.
• Nie sprawuje się sakramentu chrztu.
• Opuszcza się procesję rezurekcyjną. Zaleca się natomiast, aby celebrans na zakończenie liturgii udzielił błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem w drzwiach lub przed bramą kościoła.

PORANNA MSZA REZUREKCYJNA

• Podczas Mszy rezurekcyjnej opuszcza się procesję i przy śpiewie oraz biciu w dzwony przenosi się Najświętszy Sakrament z Grobu Pańskiego na ołtarz w prezbiterium. Po śpiewie hymnu Ciebie, Boga, wysławimy i błogosławieństwie, które może zostać udzielone w drzwiach lub przed bramą kościoła, sprawuje się Mszę Świętą według zwykłego porządku.
• Nie stosuje się pokropienia wodą święconą.

+Wiesław Mering, Biskup Włocławski

Ks. Artur Niemira, kanclerz Kurii

Włocławek, 28 marca 2020 roku (L.dz. 382/2020)